Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2011

Στον αργαλειό

"Κόκκινη κλωστή δεμένη

 στην ανέμη τυλιγμένη
 δως της κλώτσο να γυρίσει                   
 παραμύθι ν` αρχινίσει.
 (αρχή του παραμυθιού)

"Μεταξωτό να 'ναι το πανί
 μεταξωτό το χτένι
 μεταξωτή κι η κοπελιά
 που κάθεται και υφαίνει."
  (Δημοτικό)

Ο αργαλειός παρά τις στενοχώριες και τις δυσκολίες του ήταν η χαρά και η ευλογία τον ελληνικού σπιτιού. Από την πιστή Πηνελόπη του Οδυσσέα στη γιαγιά μας, που τον δούλευε μέχρι πριν μερικά χρόνια.
Πρώτα έπρεπε να πλύνουν το μαλλί στο ποτάμι και μετά, να το ανοίξουν και να το λαναρίσουν. Το μαλλί τραβιέται και μαδιέται στα μυτερά καρφιά και μετά σχηματίζονται οι πάλτσες και οι τουλίπες και τις γνέθουν στη ρόκα και κάνουν τη κλωστή για το υφάδι, που μαζεύεται στ' αδράχτι. Ποιός δε θυμάται τις θείες και τις γιαγιάδες να κάθονται στα πεζούλια ή τα κοτρόνια της γειτονιάς να γνέθουν τη ρόκα και να λένε τις κουτσομπόλικες ιστορίες τους. Την κλωστή και το αδράχτι περνούν στο τυλιγάδι και κάνουν τις κουλούρες. Τα νήματα τα βάφανε διάφορα χρώματα, με επικρατέστερο το κόκκινο και
το πράσινο, αλλά και άλλα χρώματα. Το στημόνι το μαζεύανε στο αντί και το περνούσαν στο χτένι. Μετά άρχιζε τη δουλειά, του ο αργαλειός.
H φτερωτή σαΐτα ενώνεται με το στημόνι και το υφάδι, πηγαινοέρχεται συνέχεια και το χτύπημα του αργαλειού από τις πατήτρες, και το χτένι που βαρά τις κλωστές. Έτσι υφαίνονταν οι βελέντζες, τα κιλίμια και τα προικιά, που επιπλέον χρειαζόταν η όμορφη Σκοπιώτισσα νύφη.
Όλα τα ρούχα στον αργαλειό τα ’φτιαχνε ο κόσμος κάποτε, τώρα τα σύγχρονα κλωστήρια των εργοστασίων τον αντικατέστησαν και πέρασε και αυτός στην ιστορία.
Από την εργασία του Λεωνίδα Ζώλη με τίτλο: "Σκοπιά, ιστορία και παράδοση"

Κυριακή 2 Ιανουαρίου 2011

Μπαμπαρίνι Σκοπιάς Φλώρινας, Babarini Skopias florinas

Το Μπαμπαρίνι είναι ένα έθιμο από πολύ παλιά και γίνεται κάθε χρόνο την Πρωτοχρονιά. Εκείνη την ημέρα νέοι και νέες του χωριού μασκαρεμένοι με συνοδεία ορχήστρας γυρίζουν από γειτονιά σε γειτονιά και από σπίτι σε σπίτι χορεύοντας παραδοσιακούς χορούς. Οι νοικοκυραίοι του σπιτιού τους υποδέχονται κερνώντας τους τσίπουρο και τηγανιτό χοιρινό λίπος (τζουμπερίνγκα). Ακόμη, τους δίνονν χρήματα, τα οποία πηγαίνουν υπέρ του πολιτιστικού συλλόγου. Αφού γυρίσουν όλο το χωριό, το γλέντι και ο χορός συνεχίζονται στην πλατεία.

Το έθιμο αυτό είχε ξεχαστεί για πολλά χρόνια αλλά άρχισε σιγά σιγά να αναβιώνει μετά το 1982, ύστερα από τις προσπάθειες του πολιτιστικού συλλόγου Σκοπιάς.