Οι Γερμανοί αναφέρουν το γεγονός στην Ανώτερη Διοίκησή τους στη Θεσσαλονίκη, η οποία με τη σειρά της, διατάσσει ως αντίποινα, τον απαγχονισμό -για αρχή- 15 Ελλήνων πολιτών για το φόνο του ενός Γερμανού στρατιώτη και, την αύξηση του αριθμού στους 50, στην περίπτωση μη απελευθέρωσης των δυο άλλων Γερμανών αιχμαλώτων.
Κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας και ιδίως τις βραδινές ώρες, καταρτίζεται η λίστα των μελλοθανάτων από 15 Έλληνες πολίτες. Η λίστα αποτελείται από συλληφθέντες πολίτες της πόλης της Φλώρινας και των γύρω χωριών στους τόπους κατοικίας ή εργασίας τους (χωράφια) και από κρατούμενους των Γερμανικών Φυλακών Φλώρινας.
Ανάμεσα στους 15 μελλοθανάτους συμπεριλαμβάνεται ο μαέστρος της Χορωδίας του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλώρινας «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» (ΦΣΦΑ), Θεόδωρος Θωμαΐδης γεννημένος το 1907 στο Μοναστήρι, αριστούχος πτυχιούχος μουσικός από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης (1928).
Διετέλεσε Διευθυντής των Κρατικών Ωδείων Κοζάνης και Καβάλας, ενώ διεύθυνε και την Συμφωνική Ορχήστρα του Ραδιοφωνικού Σταθμού Θεσσαλονίκης. Το 1942 επιστρέφει στην Φλώρινα και αναλαμβάνει την Χορωδία του νεοϊδρυθέντος Συλλόγου ΦΣΦ «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ».
Με την χορωδία πραγματοποιεί εμφανίσεις στην Φλώρινα ενώπιον του Γερμανού Φρουράρχου, τρεις εμφανίσεις στην Θεσσαλονίκη και μία στην Έδεσσα, ως πολιτιστική απάντηση του εθνικού φρονήματος των κατακτημένων Ελλήνων της περιοχής Φλώρινας, προς τις ξένες προπαγάνδες οικειοποίησης της Ελληνικής Μακεδονικής χώρας, από την τότε πανίσχυρη και συνεργαζόμενη με τα Ιταλο-Γερμανικά στρατεύματα κατοχής, Βουλγαρική προπαγάνδα.
Η δράση του ΦΣΦΑ για την ελληνικότητα της Μακεδονίας, στοχοποιεί στους εχθρούς της πατρίδας τον μαέστρο του Συλλόγου, ο οποίος συλλαμβάνεται -κατόπιν υποδείξεως μελών της τότε Βουλγαρικής προπαγάνδας και συγκεκριμένα του Βούλγαρου αξιωματικού Άντων Κάλτσεφ- από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής το βράδυ 08/08/1943 στο σπίτι του και με τις πυτζάμες του οδηγείται στο κρατητήριο.
Δεύτερος στόχος-θύμα των ανθελληνικών σχεδίων της τότε Βουλγαρικής προπαγάνδας στην περιοχή Φλώρινας, ήταν ο παπα-Δημήτρης Σταμπουλής, ιερέας της κοινότητας Σκοπιάς Φλώρινας. Ο αδελφός του παπα-Κωνσταντίνος, φλογερός πατριαρχικός, δολοφονήθηκε από όργανα Βουλγάρων Εξαρχικών, την ώρα που αποχωρούσε από την εκκλησία του χωριού του, το 1905.
Τα υπόλοιπα θύματα ήταν:
- οκτώ (8) Έλληνες πολίτες από την πόλη της Φλώρινας και τα γύρω χωριά της,
-δύο (2) μέλη της Ελληνικής Ισραηλιτικής Κοινότητας (επιβεβαιωμένο και από τα αρχεία του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας) και,
- τρεις άλλοι (3) Έλληνες πολίτες, για τους οποίους δεν γνωρίζουμε τους λόγους παρουσίας τους στην περιοχή της Φλώρινας.
Την Δευτέρα 09 Αυγούστου 1943, χαράματα και υπό τον θόρυβο των αναμμένων μηχανών Γερμανικών αυτοκινήτων -για να μην ακούγονται οι σπαρακτικές φωνές- εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού σε ενιαία δοκό, στηριζόμενη σε δυο δένδρα (το ένα εκ των οποίων υπάρχει ακόμα). Τα πτώματα παρέμειναν αιωρούμενα επί τρεις ημέρες προς παραδειγματισμό, κατόπιν διαταγής του Γερμανικού Φρουραρχείου.
Μετά την αποκαθήλωση των σωρών, ακολούθησε κοινός ενταφιασμός στο διπλανό χωράφι, χωρίς επιμνημόσυνη δέηση και την παρουσία συγγενών.
Η προτροπή της Ανώτερης Στρατιωτικής Διοίκησης των Γερμανών της Θεσσαλονίκης, για απαγχονισμό άλλων 35 επιπλέον Ελλήνων πατριωτών από την Φλώρινα (σύνολο 50 εάν ίσχυε), τελικά δεν εκτελέστηκε, εξαιτίας των πολλών προσωπικών και επικινδύνων για την ίδια του την ζωή, προσπαθειών του τότε Νομάρχη Φλώρινας Κωνσταντίνου Μπόνη και της ταυτόχρονης απελευθέρωσης των δυο Γερμανών στρατιωτών από τις ανταρτικές δυνάμεις της περιοχής.
 |
| Πρώτος ο παπα-Δημήτρης Σταμπουλής |
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΝΑΖΙΣΤΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ ΣΤΙΣ 09-08-1943
1. παπα-Δημήτρης ΣΤΑΜΠΟΥΛΗΣ
Εφημέριος του χωριού Σκοπιάς Ν. Φλώρινας, γόνος οικογένειας Μακεδονομάχου, γεννημένος το 1874. Συνελήφθηκε τη νύχτα στο σπίτι του από τους Ναζί, με το πρόσχημα σύντομης ανακριτικής διαδικασίας.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ
Ἱερεύς Δημήτριος Σταμπουλῆς, ἐτῶν 71, 9 Αὐγούστου 1943.
Ἐφημέριος τοῦ χωριοῦ Σκοπιά, ἀπ' ὅπου καί καταγόταν. Γεννήθηκε τό 1874. Ἀπηγχονίσθηκε στίς 9 Αὐγούστου 1943, στίς 7 τό πρωΐ, δεξιά τῆς δημοσίας ὁδοῦ ΦλωρίνηςΣερβικῶν συνόρων, κοντά στά χωριά Πρώτη καί Κλαδορράχη, σέ ἀντίποινα γιά τόν φόνο Γερμανῶν στρατιωτῶν. Ὑπῆρξε θῦμα τῶν διαπλοκῶν τῆς Ὀχράνας, ἡ ὁποία τόν μισοῦσε, ἐπειδή ἀρνιόταν νά λειτουργῆ στήν Βουλγαρική γλώσσα, καί γιά τόν λόγο αὐτό τόν συκοφάντησε στό Γερμανικό Φρουραρχεῖο μαζί μέ ἄλλους 14 πολίτες τῆς Φλώρινας.
2. Θεόδωρος ΘΩΜΑΪΔΗΣ
Διακεκριμένος Μουσικός, Μαέστρος της Μικτής Χορωδίας του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλώρινας «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ», γεννημένος στο Μοναστήρι το 1907. Συνελήφθηκε τη νύχτα με τις πιτζάμες στο σπίτι του από τους Ναζί, με το πρόσχημα σύντομης ανακριτικής διαδικασίας.
3. Νισίμ ΜΠΑΤΗΣ
Έμπορος από τα Ιωάννινα, (με επιβεβαιωμένα στοιχεία από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο), βρέθηκε στη Φλώρινα για επαγγελματική δοσοληψία ανταλλαγής λαδιού με σιτηρά, βρέθηκε κρατούμενος από τους Ναζί.
4. Βασίλειος ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
Έμπορος. Κρατούμενος στις Γερμανικές Φυλακές Φλώρινας. (Αγνώστων λοιπών στοιχείων).
5. Μεθόδιος ΜΠΕΡΕΑΣ
Στέλεχος του ΚΚΕ από τον Άγιο Παντελεήμονα Φλώρινας, εργάτης γεννημένος το 1910, ο οποίος συλλαμβάνεται στις Άνω Κλεινές.
6. Αλέξανδρος ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ
Κάτοικος Φλώρινας, γεννημένος στην Αδριανούπολη το 1909, ηλεκτροτεχνίτης και υπάλληλος της Ηλεκτρικής Εταιρείας Φλώρινας.
7. Ναούμ ΚΩΣΤΙΔΗΣ
Από τη Μελίτη Φλώρινας, γεννημένος το 1879. Συνελήφθη αυθαίρετα από τους Ναζί στο χωριό του ενώ εργαζόταν.
8. Αθανάσιος ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ
Έφεδρος ανθυπολοχαγός από την Πετρούσα Δράμας, γεννημένος το 1914, μέλος της Επιτροπής Αμυνταίου του ΕΑΜ. Κάτοικος Αμυνταίου Φλώρινας.
9. Ααρών ΛΕΒΗ
Έμπορος από τα Τρίκαλα (με επιβεβαιωμένα στοιχεία κατά το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο). Βρέθηκε στη Φλώρινα για επαγγελματική δοσοληψία ανταλλαγής εμπορευμάτων με είδος, και βρέθηκε κρατούμενος των Ναζί.
10. Απόστολος ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ
Γεωργός από το χωριό Κάτω Κλεινές Φλώρινας, γεννημένος στο Καρς Καυκάσου. Συνελήφθηκε από τους Ναζί, αυθαίρετα, στο χωριό του.
11. Γρηγόριος ΤΣΗΤΟΣ
Δάσκαλος γεννημένος το 1880 στη Χίνκα Ιωαννίνων. Κρατούμενος στις Γερμανικές Φυλακές Φλώρινας. (Αγνώστων λοιπών στοιχείων).
12. Νικόλαος ΤΣΑΚΙΡΗΣ
Ιδιώτης από τη Φλώρινα, στέλεχος της ΕΠΟΝ. Συνελήφθηκε από τους Ναζί, με το πρόσχημα της ανάκρισης.
13. Ιωάννης ΤΣΩΡΓΟΣ
Υλοτόμος από τα Αμάραντα Κονίτσης Ιωαννίνων το 1911. Βρισκόμενος ως επισκέπτης στην αδελφή του στη Φλώρινα και συνδιαλεγόμενος προμήθεια καυσόξυλων, συνελήφθηκε από τους Ναζί σε ώρα εργασίας στις 09/08/1943.
14. Χαράλαμπος ΤΟΡΩΝΗΣ
Καφεπώλης γεννημένος στην Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας, κάτοικος Φλώρινας, στέλεχος της ΕΠΟΝ. Συνελήφθηκε αυθαίρετα τη νύχτα 08/08/1943.
15. Τριαντάφυλλος ΤΗΛΚΕΡΙΔΗΣ
Γεωργός από το χωριό Κάτω Κλεινές Φλώρινας. Συνελήφθηκε αιφνιδίως στο χωριό του από τους Ναζί.
